Muzeum na kółkach w Szczekocinach

Muzeum na kółkach było częścią Szczekocińskiego Festiwalu Kultury Żydowskiej. Obecności Muzeum na kółkach zbiegła się z promocją książki „Szczekociny w opowieściach mieszkańców. Czasy przedwojenne i wojna” stanowiącej unikalny zapis rozmów z najstarszymi mieszkańcami Szczekocin, zarejestrowany przez uczniów i nauczycieli z Zespołu Szkół w Szczekocinach. Jedną z osób nadzorujących projekt był Mirosław Skrzypczyk, nauczyciel języka polskiego oraz współorganizator Festiwalu.
Dlaczego Szczekociny?
Pierwsi Żydzi zaczęli osiedlać się w Szczekocinach pod koniec XVII wieku. W 1921 roku w Szczekocinach żyło 2 532 Żydów, którzy stanowili 45 proc. wszystkich mieszkańców. Już od początku XX wieku bardzo prężnie rozwijało się rzemiosło. W latach trzydziestych Szczekociny posiadały kilkadziesiąt zakładów rzemieślniczych m.in. najliczniejsze rzeźnie rytualne należące do L. Kuperberga, M. Lecznera, M. Masermana, a także garbarnie N. i W. Lenczerów, J. Mejera i Ch. Szwarcbauma, zakłady krawieckie Sz. Goldmana, Sz. Krakowera i W. Lernera, młyny K. Koplowicza i H. Dreznera, piekarnie J. Ickowica, W. Ickowicza, E. Rajcha i I. Rozenberga i zakłady szewskie S. Fersta, F. Malusa i M. Wajnfelda.
Już w pierwszych dniach wojny, 3 września Szczekociny zostały zajęte przez wojska niemieckie. Hitlerowcy od razu podpalili większość żydowskiej zabudowy miasta, a następnie zmusili ludność żydowską do porządkowania zgliszcz. Prawdopodobnie jesienią 1940 roku władze niemieckie nakazały utworzenie getta w Szczekocinach, a 20 września 1942 roku przeprowadziły akcję jego likwidacji.
Wszystkich Żydów wyprowadzono na stację kolejową w Sędziszowie, skąd przewieziono ich do obozu selekcyjnego w Skarżysku-Kamiennej, a następnie do ośrodka zagłady Żydów w Treblince. W latach 1944–1945 w Szczekocinach funkcjonował obóz pracy przymusowej dla Żydów. Na jego terenie doszło do licznych egzekucji. Do likwidacji obozu doszło w styczniu 1945 roku.
- Dowiedz się więcej o żydowskiej historii Szczekocin w serwisie Wirtualny Sztetl.
- Śledź trasę Muzeum na kółkach na naszym fanpage'u
Przeczytaj o nas w lokalnych mediach:
Wsparcie udzielone z funduszy norweskich i EOG przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię
![]() |
![]() |
www.eeagrants.org, www.norwaygrants.org
Więcej o projekcie „Żydowskie dziedzictwo kulturowe”