Ocalona kuczka z Szydłowca została przywrócona publiczności

Historia przetrwania i ocalenia kuczki szydłowieckiej pokazuje, jak wspólnym wysiłkiem osób i instytucji można ocalić wyjątkowy ślad kultury materialnej i duchowej Żydów polskich (jest to jedyna kuczka w polskich zbiorach).

Kuczka (hebr. סוכה Suka, szałas) to tymczasowe schronienie wznoszone przez Żydów na Święto Szałasów (święto Sukot, staropolskie Kuczki), która upamiętnia wyjście Żydów z Egiptu, ich wędrówkę przez pustynię do Kanaanu i opiekę boskiej opatrzności. Przed II wojną światową kuczki były naturalnym elementem pejzażu kulturowego w Polsce. Budowano je na podwórkach, balkonach, przy domach – prawie każda żydowska rodzina miała swoją kuczkę.

W latach 20. XX wieku Nuta Ajzenberg, właściciel garbarni w Szydłowcu, polecił zbudować przy swoim domu kuczkę. W 2008 roku Muzeum Historii Żydów Polskich zdecydowało się uratować kuczkę przed zniszczeniem. Obecni właściciele domu, państwo Monika i Norbert Bekielowie, przekazali ją bezpłatnie do zbiorów muzeum.

Okazało się, że ocalenie kuczki nie było łatwym zadaniem. Rozpoczęliśmy je od całkowitego demontażu. Dzięki pomocy zespołu konserwatorów z Muzeum Wsi Radomskiej kuczkę rozebrano i zinwentaryzowano każdy element.

Na 6 kolejnych lat kuczka znalazła schronienie pod muzealną wiatą. W czerwcu 2014 roku nadszedł czas, by pomyśleć o przywróceniu publiczności tego unikatowego obiektu. 

Najpierw wszystkie ocalałe części znalazły się w pracowni konserwatorskiej. Przez trzy miesiące trwały gruntowne prace nad zakonserwowaniem i utrwaleniem oryginalnego wyglądu kuczki. Prace konserwatorskie zostały wykonane przez firmę Monument Service.Odtworzony został precyzyjny mechanizm otwierania dachu, co stworzyło niepowtarzalną możliwość działań edukacyjnych związanych z tym ważnym świętem w żydowskim roku religijnym. 

Obecnie Kuczkę można obejrzeć na wystawie „Czas świętowania” w Państwowym Muzeum Etnograficznym. 

Działania związane z renowacją kuczki zostały dofinansowane przez Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny.