74. rocznica powstania "Żegoty" i inauguracja nowej odsłony portalu sprawiedliwi.org.pl - relacja

Z okazji 74. rocznicy powstania Rady Pomocy Żydom "Żegota" w Muzeum POLIN odbyło się spotkanie młodzieży z panią Elżbietą Ficowską, która opowiedziała historię swojego ocalenia z Zagłady.
Spotkaniu towarzyszyła inauguracja nowej odsłony portalu www.sprawiedliwi.org.pl – strony internetowej muzealnego projektu "Polscy Sprawiedliwi – Przywracanie Pamięci", który poświęcony jest Polakom ratującym Żydów podczas Zagłady. W wydarzeniu wzięli udział także Sprawiedliwi wśród Narodów Świata oraz wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej, dr Mateusz Szpytma.
Rada Pomocy Żydom "Żegota" powstała 4 grudnia 1942 roku. Była jedyną w okupowanej Europie państwową organizacją powołaną w celu ratowania Żydów, działająca w konspiracji. Kontynuowała pracę Tymczasowego Komitetu Pomocy Żydom, działającego przy Delegaturze Rządu RP na Kraj. W jej skład weszli członkowie partii lewicowych i demokratycznych, organizacji polskich i żydowskich oraz osoby wywodzące się ze środowisk inteligenckich i katolickich. Pomoc polegała głównie na wsparciu finansowym, organizowaniu kryjówek i fałszywych dokumentów. Otrzymało ją kilka tysięcy osób, w tym wiele dzieci, które ukryto u polskich rodzin lub w sierocińcach.
Spotkanie z Ocalałą z Zagłady
Co roku z okazji rocznicy powstania "Żegoty" w Muzeum POLIN odbywają się wydarzenia edukacyjne skierowane do młodzieży. W latach 2012-2014 honorowym gościem spotkań był Władysław Bartoszewski. Od 2015 roku z młodzieżą spotyka się Elżbieta Ficowska, która jako dziecko została ocalona przez członków "Żegoty". Do pudełka, w którym wyniesioną ją z warszawskiego getta, włożono srebrną łyżeczkę z wygrawerowanym imieniem i datą urodzenia. W ubiegłym roku pani Ficowska przekazała do zbiorów Muzeum POLIN replikę tej wyjątkowej, najcenniejszej dla niej pamiątki.
Tegoroczne spotkanie poprzedził wykład historyka Muzeum POLIN dr. Krzysztofa Persaka na temat okoliczności powstania i działalności "Żegoty" oraz projekcja filmu "Łyżeczka życia" w reż. Michała Nekandy-Trepki, opowiadającego historię ocalenia Elżbiety Ficowskiej.
"Kiedy miałam sześć miesięcy, na krótko przed tym strasznym lipcem 1942 roku, zostałam wywieziona z getta na wozie wiozącym cegły na tzw. aryjską stronę" – mówiła podczas rozmowy z Klarą Jackl i Zofią Mioduszewską. Szczególną uwagę zwróciła na znaczenie moralnej postawy Sprawiedliwych i ich autorytet wobec wyzwań współczesności.
Portal www.sprawiedliwi.org.pl w nowej odsłonie
74. rocznica powstania "Żegoty" stała się także okazją do zaprezentowania nowej odsłony portalu www.sprawiedliwi.org.pl – strony internetowej muzealnego projektu "Polscy Sprawiedliwi – Przywracanie Pamięci", który poświęcony jest Polakom ratującym Żydów podczas Zagłady.
W ramach projektu, zainicjowanego w 2007 roku przez Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, publikujemy w Internecie historie, twarze i głosy Sprawiedliwych. Opisaliśmy już niemal tysiąc historii pomocy, a nasza baza danych liczy kilka tysięcy rekordów. W tym roku nasz portal przeszedł gruntowną rewitalizację.
"Portal, który dzisiaj państwu prezentujemy, to nie tylko nowa szata graficzna, ale przede wszystkim nowe funkcjonalności. To zaawansowana wyszukiwarka, dzięki której naszą kolekcję niemal 1000 historii pomocy można przeszukiwać według kategorii takich jak nazwiska Sprawiedliwych i Ocalałych, daty i miejsca ich urodzenia i śmierci, a także miejsca i rodzaje udzielanej Żydom pomocy" – mówiła podczas prezentacji nowej odsłony portalu, zastępczyni dyrektora Muzeum POLIN Jolanta Gumula.
Symbolicznego przecięcia wstęgi na scenie audytorium Muzeum POLIN i otwarcia nowego portalu dokonali dyrektor Jolanta Gumula, Elżbieta Ficowska oraz Józef Walaszczyk, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata i wiceprzewodniczący Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych.
"Nasze historie opowiadane są w Muzeum POLIN od dawna i będą tutaj dalej obecne. Cieszy nas fakt, że są prezentowane z wykorzystaniem nowoczesnych środków przekazu" – powiedział w imieniu Towarzystwa, które w tym roku obchodziło w Muzeum POLIN swoje 30-lecie.
Na koniec uczestnicy spotkania złożyli kwiaty pod pomnikiem "Żegoty", znajdującym się przed wejściem do Muzeum w pobliżu Pomnika Bohaterów Getta.
Spotkanie zostało zorganizowane przez projekt "Polscy Sprawiedliwi – Przywracanie Pamięci" i Centrum Edukacyjne Muzeum POLIN we współpracy z Marszem Żywych Kanada.
***
Wsparcie projektu "Polscy Sprawiedliwi – Przywracanie Pamięci" udzielone z funduszy norweskich i EOG przez Islandię, Lichtenstein i Norwegię.
![]() |
![]() |
www.eeagrants.org, www.norwaygrants.org
Więcej o projekcie "Żydowskie dziedzictwo kulturowe"
Nowa odsłona portalu www.sprawiedliwi.org.pl zrealizowana dzięki wsparciu finansowemu Tomka Ulatowskiego oraz Carmit i Ygal Ozechov
Patronem portalu jest: