Purim

Purim to żydowskie święto losów. Jego nazwa pochodzi od słowa pur znaczącego los, ponieważ to właśnie wyciągnięty los wyznaczył dzień niedoszłej zagłady Żydów. W kalendarzu żydowskim święto przypada 14 dnia miesiąca adar (lub II adar w roku przestępnym). W kalendarzu gregoriańskim jest to święto ruchome, które wypada w lutym lub marcu. W roku 2014 rozpoczyna się wieczorem 15 marca i kończy wieczorem 16 marca.

Genezę powstania święta opisuje biblijna Księga Estery (hebr. Megilat Ester). W wydarzeniach, do których miało dojść w V w. p.n.e. w Suzie, stolicy ówczesnego imperium Persji uczestniczyły 4 osoby: władca Persji Aswerus, jego żona Estera – Żydówka; jej przybrany ojciec Mordechaj, również Żyd i królewski minister Haman. Zaczęło się od tego, że Mordechaj, wbrew poleceniu króla nie oddał pokłonu Hamanowi. To wystarczyło, by urażony, powodowany nienawiścią dygnitarz podjął decyzję o zgładzeniu wszystkich Żydów w Persji. Datę zagłady: 14 dzień adar wskazał ciągnięty przez Hamana los. Dowiedziawszy się o tym Estera udała się do króla i udaremniła nikczemny plan ministra. Żydzi ocaleli, a Hamana wraz z synami powieszono. Na pamiątkę tego nieoczekiwanego zwrotu akcji powstało święto Purim – najradośniejsze święto w obrzędowym roku żydowskim.

Najważniejszym elementem obchodów święta jest dwukrotne wysłuchanie Księgi Estery, odczytywanej głośno ze specjalnego pergaminowego zwoju (hebr. Megila) w synagodze. Popularnym zwyczajem jest zagłuszanie imienia Hamana krzykiem, tupaniem lub grzechotaniem specjalnymi kołatkami zawsze wtedy, kiedy jest ono wspominane. Kolejnym świątecznym nakazem jest dobroczynność czyli wręczenie datków (hebr. matanot le-ewionim) przynajmniej dwóm osobom, znajdującym się w potrzebie oraz wzajemne obdarowywanie się miszloach manot (pl. prezenty posyłane). Zgodnie z zaleceniem prezent ma zawierać dwa artykuły spożywcze nadające się do bezpośredniej konsumpcji.

Ostatnim elementem święta Purim jest uczta purimowa (hebr. seudat Purim) czyli obfity posiłek, w czasie którego wolno nadużywać alkoholu. Zgodnie z tradycją pić można do momentu, kiedy nie widzi się różnicy między Błogosławionym Mordechajem a Przeklętym Hamanem. Tradycyjnym smakołykiem purimowym są trójkątne ciasteczka z makiem zwane uszami lub kieszeniami Hamana. Uczcie towarzyszą zabawy, tańce, maskarady i przedstawienia, nazywane w jidisz Purimszpil, nawiązujące wprost do wydarzeń opisanych w Księdze Estery.