Zbiory
01.07.2013

Grafiki Izaaka Celnikiera

Muzeum Historii Żydów Polskich wzbogaciło się o cenny dar, który przekazała mieszkająca w Stanach Zjednoczonych pani Teresa Mellerowicz-Gella. Składa się nań zbiór 32 prac graficznych autorstwa Izaaka Celnikiera, z którym ofiarodawczyni przyjaźniła się przez kilka dekad.

Wśród podarowanych sztychów znalazły się 24 prace tworzące tekę graficzną LA MÉMOIRE GRAVÉE (Pamięć rytowana). Prace zostały zrealizowane w technice akwaforty, akwatinty i suchej igły. Do muzeum dar trafił za pośrednictwem dr Rafała Żebrowskiego z Żydowskiego Instytutu Historycznego oraz dr Artura Tanikowskiego z działu wystaw Muzeum Historii Żydów Polskich.

Zarówno Izaak Celnikier, jak i Teresa Mellerowicz-Gella byli uczestnikami głośnej Ogólnopolskiej Wystawy Młodej Plastyki „Przeciw wojnie – przeciw faszyzmowi”, zorganizowanej w ramach V Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów w warszawskim Arsenale w 1955 roku. Wydarzenie, w którym prym wiedli artyści żydowscy, zwiastowało w Polsce koniec realizmu socjalistycznego, schyłek ideologicznej kontroli władzy nad sztuką i artystami.

Izaak Celnikier (1923-2011), malarz, grafik i rysownik; w 1957 roku, wobec wzrostu nastrojów antyżydowskich w Polsce, zdecydował się na pozostanie na stałe we Francji. W niemal całej swej powojennej twórczości powracał do osobistego doświadczenia Zagłady – pobytu w getcie białostockim, a następnie w obozach Stuthoff, Auschwitz, Mauthausen, Sachsenhausen, Flossenbürg i Dachau. Świadczą o tym prace z teki LA MÉMOIRE GRAVÉE, wydanej w 1990 roku, a także pozostałe podarowane muzeum sztychy.

Teresa Mellerowicz-Gella (ur. w 1929 r.) studiowała na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego oraz na Wydziale Malarstwa warszawskiej ASP. W Arsenale otrzymała nagrodę za obraz „Warszawskie gołębie”. Malarka i projektantka graficzna, przez wiele lat była wykładowcą akademickim – najpierw w Polsce, a po jej opuszczeniu na stałe w 1967 r., w Stanach Zjednoczonych. Tam związała się z Uniwersytetem Stanu Nowy Jork w Buffalo, gdzie wykładała m.in. semiotykę.