Rocznica śmierci Izaaka Baszewisa Singera
image
24 lipca 1991 r. w Surfside na Florydzie zmarł Izaak Baszewis Singer – pisarz tworzący w języku jidysz, dziennikarz, laureat nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1978.
Singer urodził się jako Icek Hersz Zynger 14.07. lub 26.11.1902 w rodzinie rabina Pinchasa Menachema i Batszewy, córki biłgorajskiego rabina, Jakowa Zylbermana. Miał starszą siostrę, późniejszą pisarkę, Ester Kreitman, starszego brata, również pisarza, Israela Joszuę oraz młodszego brata Moszego, który został rabinem.
Izaak urodził się w Leoncinie, jednak już w 1907 r. rodzina przeniosła się do Radzymina, a w 1908 r. do Warszawy, na ul. Krochmalną. W 1917 r., w czasie I wojny światowej, matka wyjechała z dziećmi do swojego ojca, do Biłgoraja. W 1923 r. dzięki poparciu starszego brata, Israela Joszuy Singera, znanego już wówczas pisarza, znalazł zatrudnienie w redakcji "Literarisze Bleter". Był korektorem, a z czasem zaczął tłumaczyć zachodnią literaturę na jidysz. Pod pseudonimem Baszewis (od imienia matki Batszewy) opublikował w 1925 r. w "Literarisze Bleter" swoje pierwsze opowiadanie Ojf der elter (pol. Na starość). Współpracował także z gazetą "Undzer Ekspres". W kolejnych latach publikował na łamach prasy swoje eseje i opowiadania. W 1932 r. razem z Aronem Zeitlinem założył miesięcznik "Globus". Na łamach tego pisma ukazywała się w odcinkach jego pierwsza powieść Der sotn in Goraj (pol. Szatan w Goraju).
W 1935 r. Singer wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Początkowo pracował jako korektor w dzienniku "Forwerts", później otrzymał tam własną kolumnę. Pod pseudonimem Warszawski oraz D. Segal pisywał publicystykę, krytyki literackie i teatralne, a także wspomnienia i odpowiedzi na listy czytelników. Publikował też kolejne utwory – w 1943 r. ukazało się książkowe wydanie Der sotn in Goraj, w 1950 r. – Di familje Muszkat (pol. Rodzina Muszkatów).
Proza Singera jest tłumaczona na wiele języków i czytana przez kolejne pokolenia. Baszewis Singer był laureatem prestiżowych nagród oraz doktoratów honoris causa w Stanach Zjednoczonych, we Włoszech, Francji oraz Izraelu, a w 1978 r. otrzymał nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. Na podstawie jego utworów powstały filmy fabularne – Yentl (1983), The Magician of Lublin (1979) oraz Enemies. A love story (1989). Niektóre trafiły też na deski teatrów – w Polsce m.in.: 1666 (2011; na podst. Szatana w Goraju), Wrogowie. Historia pewnej miłości (1995, 2009), Opowiadania dla dzieci (2007), O karpiu, kozie i trąbce, która gasiła pożary (2014).
Zmarł 24 lipca 1991 r. w wieku 88 lat. Został pochowany na cmentarzu żydowskim w New Jersey.
Więcej o przeczytasz w Wirtualnym Sztetlu:
