Rocznice i święta
10.12.1978

Rocznica przyznania literackiej Nagrody Nobla I.B. Singerowi

I.J. SInger, I.B. Singer
źródło: Anka Grupińska, Bogna Burska, Żydzi Warszawy 1861–1943, Warszawa, Żydowski Instytut Historyczny, 2003, p. 170

Isaak Baszewis Singer, polski pisarz żydowskiego pochodzenia, był laureatem wielu nagród oraz doktoratów honoris causa. W 1978 roku otrzymał jedną z najbardziej prestiżowych – Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. W 2023 roku obchodzimy 45. rocznicę tego wydarzenia.

Izaak Baszewis Singer (1902-1991), a właściwie Icek Hersz Zynger, był synem Pinchasa Menachema i Batszewy, córki biłgorajskiego rabina Jakowa Zylbermana. Urodził się w Leoncinie, nieopodal Puszczy Kampinoskiej, potem jego rodzina przeprowadzała się kilkukrotnie, w okresie 1907-1908, osiedlając się w Warszawie. Podczas I wojny światowej, razem z matką i częścią rodzeństwa, przeniósł się do Biłgoraja, gdzie udzielał prywatnych lekcji języka hebrajskiego.

Pierwszy utwór – opowiadanie "Ojf der elter" (pol. Na starość) – opublikował w 1925 roku w czasopiśmie "Literarisze Bleter". W kolejnych latach jego opowiadania oraz felietony pojawiały się na łamach prasy pod pseudonimem Icchak Baszewis.

W 1932 roku razem z Aronem Zeitlinem założył miesięcznik "Globus". Na łamach tego pisma w 1933 roku ukazywała się w odcinkach jego pierwsza powieść "Der sotn in Goraj" (pol. Szatan w Goraju), wydana w formie książkowej dwa lata później.

W 1935 roku Singer opuścił Polskę i osiedlił się w Stanach Zjednoczonych. Początkowo pracował jako korektor w dzienniku "Forwerts", później otrzymał tam własną kolumnę. Pod pseudonimem I. Warszawski oraz D. Segal pisał felietony, krytyki literackie i teatralne, a także wspomnienia i odpowiedzi na listy czytelników. Już pod zanglicyzowaną formą imienia i nazwiska (Isaac Bashevis Singer) publikował kolejne utwory – w 1943 roku ukazało się książkowe wydanie "Der sotn in Goraj", w 1950 roku – "Di familje Muszkat" (pol. Rodzina Muszkatów). 

Singer pisał swoje utwory w jidysz. Powieści i opowiadania ukazywały się drukiem w języku angielskim, a sam pisarz dbał o to, aby teksty były zrozumiałe dla anglojęzycznego odbiorcy.

Singer ukazywał swoim czytelnikom całą mozaikę środowisk żydowskich, zmiany obyczajowe, jakim one podlegały i problemy, z jakimi przyszło im się mierzyć. W wielu utworach przemycał wątki autobiograficzne, podkreślając swoje związki z Polską. Na podstawie wielu z nich powstały filmy fabularne i przedstawienia teatralne.

Źródło: Aleksandra Król, Wirtualny Sztetl