Rocznice i święta
20.10.2021

120. rocznica śmierci Hipolita Wawelberga

Plansza komiksowa, w kolorach czarnym i białym. Przedstawia historię o Jacku, współczesnym chłopcu poznającym historię bankiera Hipolita Wawelberga
fot. Muzeum Historii Żydów Polskich

W rocznicę jego śmierci, przypominamy postać Hipolita Wawelberga, zachęcając jednocześnie do korzystania z platformy edukacyjnej "Żydowska Warszawa". Pokazuje ona miasto, opowiadając o jego żydowskich mieszkańcach – współczesnych warszawiakach i postaciach historycznych.

Jednym z komponentów platformy jest dziewięć nowel komiksowych pt.: "Historie i kreski". Są to utwory przeznaczone do ściągnięcia z platformy – jako dziesięciostronicowe pliki (dziewięć plansz) – lub do oglądania online, kadr po kadrze, wraz z odnośnikami multimedialnymi, w tym komentarzami i materiałami kontekstowymi.

Opowieści biograficzne noweli koncentrują się na konkretnym zdarzeniu z życia bohaterki, bohatera, jednocześnie ukazując dany moment historyczny – ważny dla historii miasta, społeczeństwa, Żydów polskich. 

Jednym z komiksów jest nowela o Jacku, współczesnym chłopcu poznającym historię z jednej strony bankiera Hipolita Wawelberga (1843–1901), znanego z szerokiej działalności społecznej, z drugiej Icka, który osiągnął awans społeczny dzięki filantropijnym projektom Wawelberga. Komiks zawiera wątek oniryczny – rzeczywistości Jacka i Icka nakładają się w pewnym momencie na siebie, Jacek widzi życie przedwojenne Icka (gdy leży omdlały przy Kolonii Wawelberga, osiedlu na warszawskiej Woli ufundowanym przez bankiera). Opowieść inspirowana była m.in. dokumentacją wizualną zgromadzoną w projekcie Fundacji Shalom "I ciągle widzę Ich twarze…". 

Plansza, której wydruk znajduje się w kolekcji Muzeum POLIN, zamyka nowelę. Przypomina o zachowanym do czasów obecnych grobie społecznika, znajdującym się na warszawskim cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej.

Więcej informacji o Hipolicie Wawelbergu na Wirtualnym Sztetlu >>

Scenariusze do noweli "Historie kreski" napisała Monika Powalisz (która w 2011 r. stworzyła razem z sześcioma rysowniczkami album nowelowy o żydowskiej Warszawie "Złote pszczoły", z których plansze komiksowe również znajdują się w zbiorach Muzeum POLIN), a za warstwę graficzną odpowiedzialny był bydgoski artysta Jacek Michalski – jeden z najważniejszych twórców polskiej sceny komiksowej jeszcze w latach 80. i 90. XX w., w XXI w. autor wielu komiksów historycznych).

Jacek Michalski rysował od razu na tablecie, nie na papierze, stąd w kolekcji muzeum znalazły się wydruki artystyczne plansz z tego projektu. Do zbiorów włączonych zostało ich dziewięć, po jednej z każdej noweli. Są sygnowane przez scenarzystkę i rysownika. Jakość wydruku oraz sygnowanie decydują o unikatowości obiektów.