Spotkanie
15.02.2024

Oto obiekt: Ołówkiem i piórkiem – o ilustracjach Olgi Siemaszko

Kolejne spotkanie z cyklu "Oto obiekt" poświęcamy Oldze Siemaszko, wybitnej ilustratorce, współtwórczyni tzw. polskiej szkoły ilustracji. Porozmawiamy o artystce i ilustracji książkowej oraz zobaczymy prace z serii "Ręka umarłej" prezentowane w holu głównym muzeum.

Oryginały prac Olgi Siemaszko do projektu "Ręka umarłej", które prezentujemy od stycznia, są prawdopodobnie jedynymi ilustracjami, w których artystka podjęła temat Żydów i II wojny światowej, Zagłady. Siemaszko nie ujawniała nigdy swoich żydowskich korzeni – co samo w sobie pozwala wyróżnić projekt w całej twórczości tej wybitnej rysowniczki. Niezwykle interesujący jest przy tym język artystyczny, jaki artystka znalazła dla ukazania ludzi w Auschwitz. W wariantach rysunków i obrazów z projektu widać poszukiwania odpowiedniej formy – to jeden z wielu intrygujących wątków, które zostaną poruszone podczas spotkania.

Olga Siemaszko (ur. w 1911 roku w Krakowie, zm. w 2000 roku w Warszawie) – ilustratorka, rysowniczka, graficzka, malarka. W 1935 roku ukończyła krakowską Szkołę Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego, a w 1939 roku Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie. Jej nazwisko jest nazwiskiem po mężu, zmarłym w czasie wojny. Siemaszkowa nigdy nie przywołała swojego nazwiska panieńskiego, Binder, po wojnie, którą przeżyła dzięki ukrywaniu swojej żydowskiej tożsamości na polskiej prowincji.

Od początku swojej drogi twórczej zajmowała się projektowaniem – początkowo scenografii i okładek programów teatralnych, potem związała się z oficyną wydawniczą Czytelnik, dla której już w 1945 roku zilustrowała swoją pierwszą książkę dla dzieci. Od tego czasu zajęła się ilustracją przede wszystkim druków dla dzieci. Stworzyła kilkaset opraw graficznych publikacji, w tym klasyków literatury dziecięcej polskiej i zagranicznej, współpracując nie tylko z Czytelnikiem, ale szeregiem wydawnictw. Była również autorką wielu plakatów filmowych. W latach 1945–1961 pełniła funkcję kierowniczki artystycznej czasopisma dla dzieci "Świerszczyk".

Olga Siemaszko jest wymieniana jako jedna z najważniejszych osób mających wpływ na to, jak rozwijała się polska ilustracja książkowa po II wojnie światowej. Współtworzyła tzw. polską szkołę ilustracji wraz z m.in. z Anną Gosławską-Lipińską (pseud. Ha-Ga), Mieczysławem Piotrowskim, Janem Marcinem Szancerem, Antonim Uniechowskim, a potem Antonim Boratyńskim, Bohdanem Butenką, Józefem Wilkoniem i Zdzisławem Witwickim.

W spotkaniu wezmą udział:

  • Sebastian Frąckiewicz – dziennikarz kulturalny i krytyk, kurator wystaw, autor książki "Ten łokieć źle się zgina. Rozmowy o ilustracji", Warszawa 2017,

  • Małgorzata Bogdańska-Krzyżanek – kuratorka zbiorów współczesnych Muzeum POLIN, współautorka książki "Grafika polska w CBWA 1956–1971", Warszawa 2021; współkuratorka pokazu "Ręka umarłej. Ilustracje Olgi Siemaszko z kolekcji Muzeum POLIN".

Prowadzenie:

  • dr Przemysław Kaniecki, kurator zbiorów Muzeum POLIN, współkurator pokazu "Ręka umarłej. Ilustracje Olgi Siemaszko z kolekcji Muzeum POLIN".

O cyklu "Oto obiekt" →

Logo projektu Żydowskie Dziedzictwo Kulturowe - od lewej logotypy Iceland Lichtenstein Norway Grants, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Muzeum POLIN.

www.eeagrants.org, www.norwaygrants.org, www.gov.pl