Podsumowanie POLIN Meeting Point - Summer Education School 2017

W dniach 14-27 sierpnia 2017 r. odbyła się trzecia edycja szkoły letniej POLIN Meeting Point organizowanej przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Tematem tegorocznego spotkania studentów i studentek z Polski, Izraela, Niemiec i Ukrainy była "Wielokulturowość lokalnie".

Pojęcie wielokulturowości (multiculturalism) należy do najbardziej dyskutowanych pojęć współczesności. Jest ono definiowane na wiele sposobów. Po pierwsze jako rzeczywistość społeczna, czyli określenie społeczeństwa, w którym funkcjonują różne kultury etniczne. Po drugie jako strategia polityczna, która ma na celu podtrzymanie różnorodności kulturowej obszaru lub państwa. Wielokulturowość definiowana jest również jako ideologia, która wskazuje, dlaczego należy zachować różnorodność kulturową. W debatach dotyczących wielokulturowości podkreśla się, że jest to zjawisko nowe, odnoszące do powojennych przemian społeczeństw w krajach zachodniej Europy, w Australii i Kanadzie, gdzie to pojęcie powstało w latach 60. XX wieku.

Mając na uwadze znaczenie tych dyskusji dla współczesnej Europy, przygotowując trzecią edycję szkoły letniej POLIN Meeting Point, postanowiliśmy podjąć ten temat w perspektywie historycznej. Przedwojenna Polska była bowiem realnie państwem wielonarodowym, w którym mieszkali Polacy, Ukraińcy, Niemcy, Białorusini oraz wiele innych grup etnicznych i religijnych. W sferze dyskusji politycznych oraz realnych działań państwa polskiego pojawiały się zaś problemy dziś podejmowane w dyskusjach zachodnioeuropejskich na temat wielokulturowości.

Zaproponowaliśmy studentkom i studentom dwa podejścia do tematu. Z jednej strony podejście makrohistoryczne dla badania procesów na gruncie całego państwa polskiego. Z drugiej strony ujęcie mikrohistoryczne, koncentrujące się na wybranym przypadku wielkokulturowego miasta Zduńska Wola, gdzie żyli obok siebie Polacy, Żydzi i Niemcy.

W pierwszym tygodniu zajęć podczas wykładów, dyskusji i warsztatów, także w przestrzeni wystawy stałej Muzeum POLIN, uczestnicy i uczestniczki szkoły letniej poznawali narzędzia do badania wieloetnicznych regionów w perspektywie historycznej. Przyglądali się także lokalności jako problemowi badawczemu oraz poznawali historię przedwojennej Polski. Podczas pierwszego tygodnia zajęć mieliśmy okazję gościć prof. Aleidę Assmann, prof. Ewę Domańską czy prof. Shimona Redlicha.

W drugim tygodniu uczestnicy i uczestniczki podczas wyjazdu do Zduńskiej Woli (i krótkiej wizycie w Łodzi) próbowali poznać historię tego regionu, zastanowić się nad dynamiką stosunków między mieszkańcami o różnym zapleczu narodowym oraz zadać pytanie - jaką rolę odgrywa to dziedzictwo w budowaniu tożsamości lokalnej teraz? Mieli także okazję spotkać się z miejscowymi aktywistami oraz uczestniczyć w otwarciu wystawy "The Missing Mezzuzot of Zdunska Wola" poświęconej pamięci żydowskich Zduńskowolan, przygotowanej przez Estelle Rozinski. Zajęcia podczas tej części programu zostały przygotowane przez Muzeum Historii Miasta Zduńska Wola.

Kontrapunkt dla tematów związanych z II Rzeczpospolitą stanowiły wykłady i dyskusje podejmujące podobne zagadnienia w krajach, skąd pochodzili uczestnicy i uczestniczki POLIN Meeting Point 2017: w Niemczech, na Ukrainie i w Izraelu. Ta część programu zamykała całą dwutygodniową szkołę letnią. Podczas zajęć mieliśmy okazję gościć m.in. prof. Nissiego Calderona oraz dr Anatoly’a Podolsky’ego (Ukraińskie Centrum Badań nad Holokaustem).

Wkrótce z efektami pracy uczestników i uczestniczek szkoły letniej oraz jej wykładowców będzie można zapoznać się w specjalnie przygotowywanej publikacji.

Zobacz program szkoły [PDF] >>

Realizacja projektu możliwa jest dzięki wsparciu Fundacji Rodziny Nissenbaumów i Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej

Partnerzy