Cykl gwaszy i szkiców Krystyny Pajes z domu Sigalin w kolekcji Muzeum POLIN

W czterdziestą rocznicę wprowadzenia stanu wojennego kolekcję Muzem POLIN wzbogaca cykl gwaszy i szkiców Krystyny Pajes z domu Sigalin.

Mieszkająca w Szwecji architektka stworzyła cykl przedstawień górników na przełomie 1981/1982 r., na wiadomość o wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce i krwawej pacyfikacji strajku w kopalni Wujek. Wysłała je po latach Małgorzacie Rybus (na jednej z prac znajduje się dedykacja), córce Feliksy Szulc, która ukrywała Krystynę Sigalin w okresie wojny.

Obie rodziny utrzymywały serdeczne relacje tak w pierwszych dekadach powojennych, jak po wyjeździe Pajesów do Szwecji w dobie Marca ’68. Kompozycje Krystyny Pajes są świadectwem tej bliskości, ukazują jednocześnie niewygasły związek autorki z Polską. Pośrednio – przypominają, jak ważnym tematem w latach 80. w Szwecji i w ogóle na Zachodzie był rozwój wypadków w PRL.

W relacjach historii mówionej składanych przez osoby, które wyjechały z Polski w okresie Marca ’68, powraca wątek ich żywego zainteresowania sytuacją społeczno-polityczną w kraju w tym okresie. Oczywiście bardzo wiele osób pozostawało nieprzerwanie – jak Krystyna Pajes – w ścisłych kontaktach z żyjącymi w kraju przyjaciółmi, członkami rodzin, wielu jednak ludzi na początku swojego przymusowego wyjazdu miało głęboki uraz i niechętnie myślało o Polsce. Właśnie jednak koniec lat 70. i początek 80. był tym czasem, kiedy odzywały się w nich emocjonalne związki z krajem, ożywiane nadziejami na przemiany w Polsce, związane z działalnością środowisk opozycyjnych.