Spotkanie
30.01.2017

Czytelnia POLIN: Podróż w poszukiwaniu świadectwa

Czytelnia POLIN: Podróż w poszukiwaniu świadectwa
fot. en.wikipedia.org/wiki/The_Holocaust_in_Latvia

Styczniowe spotkanie Czytelni POLIN poświęcone będzie książce "Nasi. Podróżując z wrogiem" Efraima Zuroffa i Rūty Vanagaitė.

  • 30 stycznia (poniedziałek), godz. 18:00, wstęp wolny

W żadnym innym kraju masowe egzekucje Żydów przez nazistów nie były dokonywane na taką skalę, jak na Litwie. W ich wyniku zamordowano ponad 90 procent z przeszło 200 tysięcy litewskich Żydów. Niemcom aktywnego wsparcia udzielali kolaboranci ze specjalnej litewskiej formacji wojskowej, kierowanej przez Hauptscharfuehrera SS Martina Weissa.

  Rūta Vanagaitė
  Litewska teatrolog, działaczka społeczna i polityczna. Pomysłodawczyni festiwalu teatralnego LIFE. Producentka programów telewizyjnych. W 1993 r. otrzymała tytuł Kobiety Roku.
  Efraim Zuroff
  Izraelski historyk zwany „ostatnim łowcą nazistów”.  Dyrektor biura Centrum Szymona Wiesenthala w Jerozolimie oraz koordynator akcji poszukiwania zbrodniarzy hitlerowskich na całym świecie. Uzyskał światowy rozgłos dzięki swojemu zaangażowaniu w odkrycie miejsca pobytu w Argentynie Dinko Šakića, komendanta obozu koncentracyjnego w Jasenovacu.

Autorzy książki - Efraim Zuroff i Rūta Vanagaitė - opisują swoją podróż po Litwie w poszukiwaniu żyjących świadków masowych egzekucji na ludności żydowskiej w latach 1941–1944. Ich relacja przeradza się w historię o zabójcach i zabitych. O Litwinach i Żydach. O tym, co się stało przed 75 laty na litewskiej ziemi, na której wciąż jest bardzo dużo antysemityzmu.

"Nasi" byli tymi, którzy zabijali i tymi, których zabijano. Te świadectwa mną wstrząsnęły, to w ogóle było szokujące doświadczenie. Pomyślałam, że mieszkańcy Litwy muszą o tym wiedzieć. Muszą wiedzieć, dlaczego Litwini zabijali, wiedzieć, że zabójcami byli całkowicie normalni, zwykli ludzie. Jedni i drudzy byli "nasi". Ofiary i oprawcy. Nie możemy wyrzec się ani jednych, ani drugich. – opowiada o książce Rūta Vanagaitė. – Chociaż Żydów praktycznie już nie ma, nienawiść pozostała. Nawet motywy zostały te same: że Żydzi to komuniści i wrogowie. Do dziś padają te same argumenty.

W spotkaniu wezmą udział Efraim Zuroff i Rūta Vanagaitė – autorzy książki, Zbigniew Gluza – redaktor naczelny kwartalnika "Karta", którego najnowszy numer 89, zestawiając zapisy źródłowe, opowiada o zbrodni w podwileńskich Ponarach (1941–44) i litewskiej współodpowiedzialności za nią.

Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holocaustu >>

 


Spotkanie poprowadzi Agnieszka Lichnerowicz z Radia TOK FM. 

W dyskusji zostaną poruszone m.in. takie kwestie jak:

  • zakres litewskiego współudziału w zbrodni Holokaustu,
  • tożsamość uczestników pogromów ludności Żydowskiej na Litwie i ich motywacje,
  • rozbieżność między ujęciem "publicznym" i "naukowym" historii na Litwie w dzisiejszych czasach,
  • ostatnie zmiany w świadomości na temat Holokaustu na Litwie,
  • dyskusja o świadomości historycznej w kontekście pamięci o zbrodni w Ponarach.

Współorganizatorzy:

Wydawnictwo Czarna Owca

Ośrodek KARTA