Ludzki wymiar historii
image
Nasi przewodnicy zapraszają na cykl filmowych opowieści o Żydach i Żydówkach, którzy dokonywali odkryć naukowych, bili sportowe rekordy, unowocześniali gospodarkę, buntowali się przeciwko niesprawiedliwości, walczyli o wolność, dokonywali przewrotów w świecie sztuki.
- Premiery online: 6 lutego - 27 marca, godz. 14.00
Oddajmy głos bohaterkom i bohaterom naszej wystawy stałej. Wędrujmy przez dzieje polskich Żydów, patrząc na świat ich oczyma. Posłuchajmy opowieści o ludziach, których pasja, talent i determinacja zmieniały świat.
Cykl filmowy "Ludzki wymiar historii" jest częścią programu towarzyszącego otwarciu programu online poświęconego galerii "Dziedzictwo" - nowej części wystawy stałej Muzeum POLIN.
W programie serii "Ludzki wymiar historii":
Za Polskę naszą, czyli czyją?
- Premiera odcinka: 27 marca (sobota), godz. 14.00
Na przestrzeni ostatnich 150 lat Polacy musieli wielokrotnie walczyć nie tylko o niepodległość, ale także o prawo do swojej kultury, tradycji, języka czy tożsamości narodowej. Wśród tych, którzy narażali swoje życie, byli także polscy Żydzi. Walczyli bronią lub słowem z zaborcą, okupantem, najeźdźcą bądź niedemokratycznym systemem politycznym. Jak rozumieli polskość? Czy walczyli o życie swoje i swoich rodzin, czy o ojczyznę, której czuli się częścią?
W filmie przedstawiamy postacie żydowskich bojowników o niepodległość Polski. Poznacie kupca- pułkownika z czasów insurekcji kościuszkowskiej, artystę- malarza, żołnierza Legionów Piłsudskiego, lekarza - kardiologa, uczestnika obu warszawskich powstań i współpracownika Komitetu Obrony Robotników oraz czołowego opozycjonistę z czasów PRL, który nadał największemu związkowi zawodowemu na świecie nazwę "Solidarność".
Awangardowi - żydowscy artyści XX wieku
- Premiera odcinka: 13 marca (sobota), godz. 14.00
Wraz z początkiem XX wieku pojawia się fenomen awangardy w sztuce. W ruchy awangardowe angażują się również artyści żydowscy. Jedni zrywają z kulturową przeszłością i manifestują swój kosmopolityzm, inni chcą tworzyć nowoczesną sztukę żydowską.
Zapraszamy na opowieść o siedmiorgu żydowskich artystach i artystkach, których tożsamość była silnie determinowana przez przynależność do kultury diaspory, ale również przez pewne rozdarcie. Naszymi bohaterami będą ludzie żyjący pomiędzy fascynacją nowoczesnością w sztuce, a przywiązaniem do żydowskiej tradycji.
W trakcie spaceru on-line przybliżymy sylwetki twórców, którzy nie bali się eksperymentować z formą i materiałami, często stając naprzeciw panującym trendom. Opowiemy o pionierach nowych nurtów, które pojawiają się w sztuce w XX wieku oraz usłyszymy, w jaki sposób artyści żydowskiego pochodzenia zmagali się z traumą Zagłady.
W służbie nauki
- Premiera odcinka: 6 marca (sobota), godz. 14.00
Nauka zawsze stanowiła istotny element żydowskiego wychowania. Żydowskie wspólnoty przez wiele wieków prowadziły szkoły, a uczonych otaczały szacunkiem. Jednak dopiero gdy nastał w Europie wiek oświecenia, otworzyły się dla Żydów bramy uniwersytetów. Praca naukowa przestała być wówczas wyłącznie intelektualną przygodą, a stała się zawodem.
Zapraszamy na filmową opowieść o polskich Żydach, którzy swoimi odkryciami i wynalazkami zmieniali świat. Jak doszło do tego, że uczeń zegarmistrza z Hrubieszowa zaczął budować maszyny liczące? Kto wyjaśniał światu zawiłości Kodeksu Hammurabiego? Co pewna lwowska kawiarnia ma wspólnego ze skonstruowaniem bomby atomowej? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w naszym filmie.
Szybciej, wyżej, mocniej… czyli żydowski wymiar sportu
- Premiera odcinka: 20 lutego (sobota), godz. 14.00
Dużo i często opowiada się o żydowskiej edukacji. O uczniach jesziwy, od najmłodszych lat zgłębiających tajniki Talmudu. O żydowskich studentach i nacisku, jaki kładziono na naukę w żydowskich domach. O naukowcach i ich osiągnięciach. O dbałości o intelekt. Rozum. Wiedzę.
A ciało? Czy u "narodu księgi" miało pozostać słabe, niezadbane? A może jednak klasyczna, grecka idea “kalos kai agathos” (piękny i mądry) miała swoich wyznawców w żydowskiej społeczności?
W filmie będziecie mieli okazję zobaczyć Żydówki, bijące rekordy na lekkoatletycznych bieżniach i żydowskich siłaczy. Przekonacie się, jak silne poczucie wspólnoty dawało tworzenie klubów i stowarzyszeń sportowych. Poznacie mistrzów i mistrzynie, znanych na całym świecie. Boksera, który mógł być inspiracją dla postaci Jakuba Szapiro w "Królu"; szachistę, z którym do szachownicy siedli Che Guevarra, Churchill i Chruszczow. Najlepszą polską lekkoatletkę wszech czasów.
Usłyszycie o ich karierach, i o problemach, w tym tych wynikających z pochodzenia. Żydowscy sportowcy w Polsce - w pigułce. A raczej w subiektywnym wyborze przewodniczki, bo trudno wskazać tych naprawdę "najważniejszych".
Kapitanowie biznesu - żydowscy przedsiębiorcy wieku pary i elektryczności
- Premiera odcinka: 13 lutego (sobota), godz. 14.00
Okres zaborów to czas, kiedy na ziemiach polskich tworzy się nowoczesna gospodarka. Czas, kiedy w zawrotnym tempie rodzą się i upadają fortuny, a ludzie, którzy osiągnęli powodzenie w biznesie, stają się wzorami do naśladowania. Zapraszamy na opowieść o żydowskich przedsiębiorcach: Szmulu Zbytkowerze, Izraelu Poznańskim, Leopoldzie Kronenbergu i Juliuszu Feigenbaumie. W czasie spaceru online po wystawie stałej zastanowimy się, na czym polegała nowoczesność ich myślenia i gdzie krył się klucz do sukcesu.
Dlaczego to właśnie Zbytkower zyskał przychylność koronowanych głów i dorobił się majątku na dostawach wojskowych? Jak Kronenbergowi udało się założyć wielką spółkę kolejową i bank? Na czym polegała przewaga Poznańskiego nad innymi właścicielami fabryk bawełnianych w Łodzi? Skąd pomysł Feigenbauma, aby otworzyć wytwórnię fonograficzną?
Dziewiętnastowieczni kapitanowie przemysłu opiekowali się swoimi pracownikami, przeznaczali część pieniędzy na potrzeby społeczne. Opowiemy więc, jak rozumieli swoje obowiązki wobec bliźnich i jakie dziedzictwo po sobie pozostawili.
Niepokorne - Żydówki, które zmieniły świat
- Premiera odcinka: 6 lutego (sobota), godz. 14.00
Kobiety zajmują w historii niezwykle ważne miejsce. Decydowały, wychowywały, uczyły, ale też brały broń do ręki. Przez długi czas ich historia była marginalizowana albo wręcz zapomniana.
Zapraszamy na opowieść o sześciu niezwykłych kobietach - Żydówkach, które nie bały się spełniać swoich marzeń. Odważnie i z determinacją kroczyły przez świat zdominowany przez mężczyzn. Wiele z nich walczyło o wolność i sprawiedliwość. Część sprzeciwiała się roli, w którą wpisywała je płeć i pochodzenie.
W trakcie spaceru on-line przybliżymy historię twórczyń sieci szkół żydowskich dla dziewcząt, prekursorek żydowskiego dziennikarstwa i feminizmu oraz pierwszych polityczek.
