Podsumowanie programu "Żydowskie dziedzictwo kulturowe"

Chronić pamięć i kształtować przyszłość – to misja edukacyjna Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Nasze różnorodne programy edukacyjne docierają obecnie do młodzieży, edukatorów, specjalistów i szerokiej publiczności na całym świecie dzięki grantowi w wysokości 4,3 miliona euro udzielonemu z funduszy norweskich i EOG przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię.

Grant ten przeznaczony jest na realizację programu edukacyjnego Żydowskie dziedzictwo kulturowe od września 2013 roku do kwietnia 2017 roku, w partnerstwie z instytucjami norweskimi: Centrum Badań nad Zagładą i Mniejszościami Religijnymi, European Wergeland Center, Falstad Center oraz muzeami żydowskimi w Oslo i Trondheim.   

Celem programu jest ochrona i popularyzacja dziedzictwa polskich Żydów, głównie poprzez edukację, promocję postaw szacunku i przygotowywanie młodzieży do życia we współczesnym wielokulturowym społeczeństwie. Pogłębianie wiedzy o historii i kulturze Żydów polskich i wschodnioeuropejskich służy poprawie wzajemnego zrozumienia oraz przeciwdziałaniu ksenofobii.

Muzeum POLIN zdobyło niedawno dwie główne nagrody muzealne w Europie: prestiżową European Museum of the Year Award za rok 2016 oraz European Museum Academy Prize. Jurorzy obydwu nagród podkreślali wysoką jakość, ogromną rolę i zasięg programów edukacyjnych muzeum. Większość tych działań realizowana jest w ramach programu Żydowskie dziedzictwo kulturowe, począwszy od podróżującej wystawy Muzeum na kółkach, poprzez warsztaty, debaty, spotkania, aż po wystawy czasowe i wirtualne.

Pierwsze 32 miesiące trwania programu to: 

• 3000 działań edukacyjnych
• 435 000 uczestników
• 4 600 000 sesji w internecie

Poniżej prezentujemy podsumowanie najważniejszych projektów:

I. Programy dla szkół, nauczycieli i społeczności lokalnych

Oferta dla szkół realizowana w ramach programu Żydowskie dziedzictwo kulturowe łączy edukację obywatelską i historyczną. Składają się nań warsztaty, spacery, spotkania z Ocalałymi z Zagłady oraz filmy, publikacje i inne materiały edukacyjne. Większość programów odwołuje się do wystawy stałej Muzeum POLIN, będącej multimedialną podróżą przez tysiącletnią historię Żydów polskich. Programy są bezpłatne.

• 2200 warsztatów dla 43 500 uczniów
• 2 lekcje transmitowane na żywo z wystawy stałej obejrzało 400 000 uczniów
• film edukacyjny o powstaniu w getcie warszawskim: obejrzało w internecie 100 000 uczniów; 60 000 wyświetleń na YouTube
• polsko-norweski program wymian szkolnych realizowany z Falstad Center objął 200 uczniów

Muzeum POLIN oferuje również programy doskonalenia zawodowego dla nauczycieli (seminaria, kursy, warsztaty) tworzone we współpracy z metodykami w oparciu o treści wystawy stałej oraz inne zasoby:

• sieć Ambasadorów Muzeum POLIN: 50 nauczycieli i metodyków, kształtujących treści programowe i popularyzujących ofertę
• programy doskonalenie zawodowego dla ok. 800 nauczycieli
• publikacje elektroniczne i papierowe (scenariusze lekcji, pakiety, podręcznik)

Celem adresowanej do szkół oraz ogółu społeczeństwa akcji społeczno-edukacyjnej Żonkile jest podnoszenie świadomości historycznej. Co roku 19 kwietnia, w rocznicę powstania w getcie warszawskim, setki wolontariuszy rozdają przechodniom ulotki informacyjne oraz papierowe żonkile mające upamiętnić bohaterów getta. Dlaczego akurat żonkile? Przez wiele lat Marek Edelman, jeden z przywódców powstania w getcie, rokrocznie otrzymywał pocztą żółte kwiaty od anonimowego nadawcy. Składał je przed Pomnikiem Bohaterów Getta. Dziś naprzeciwko Pomnika stoi Muzeum.

Łącznie, w trzech edycjach akcji:

• wzięło udział 2250 przeszkolonych wolontariuszy (w wieku od 14 do 24 lat)
• wzięło udział 2200 szkół i bibliotek
• rozdano 150 000 papierowych żonkili
• akcję wsparli znani aktorzy filmowi, prezenterzy telewizyjni oraz politycy (2500 publikacji w mediach)

>>czytaj więcej

Muzeum na kółkach to multimedialna wystawa opowiadająca o historii Żydów, którzy niegdyś mieszkali w miasteczkach odwiedzanych przez wystawę Muzeum na kółkach. Przed drugą wojną światową Żydzi stanowili w nich często znaczną część ludności. Wystawa dociera głównie do społeczności z ograniczonym dostępem do kultury. Za organizację wizyty oraz towarzyszący jej program edukacyjny odpowiedzialni są w dużej mierze partnerzy lokalni projektu. 

• 47 odwiedzonych miejscowości (większość o populacji poniżej 50 000)
• 40 000 odwiedzających
• 380 wydarzeń towarzyszących; 1100 publikacji w mediach

>>czytaj więcej 

II. Oblicza różnorodności

Oblicza różnorodności to partycypacyjny program edukacyjny dotyczący edukacji dorosłych:

Docieranie do różnych środowisk i uczenie się przez całe życie. W tworzeniu wykładów, warsztatów, dyskusji i projektów interdyscyplinarnych poświęconych uprzedzeniom i stereotypom oraz zachęcających do dialogu międzykulturowego biorą udział przedstawiciele grup zagrożonych wykluczeniem, mniejszości, imigranci oraz osoby z niepełnosprawnościami.

Odkrywanie żydowskiej Warszawy. Poprzez projekty i rezydencje artystyczne oraz wystawy, mieszkańcy odkrywają obecność/ brak/ ślady dziedzictwa żydowskiego w mieście, które zamieszkiwała kiedyś jedna z największych społeczności żydowskich na świecie.

Edukacja międzykulturowa. We współpracy z European Wergeland Center oraz ekspertami polskimi i zagranicznymi Muzeum POLIN zorganizowało cykl warsztatów i międzynarodową konferencję pt. Międzykulturowość w edukacji historycznej oraz Edukacja o różnorodności – wyzwania i inspiracje.

• 305 wydarzeń
• 36 000 uczestników

>>czytaj więcej

III. Internetowe platformy edukacyjne

Platformy internetowe dokumentują i popularyzują historię Żydów polskich:

Wirtualny Sztetl jest najpopularniejszym i najbardziej kompletnym internetowym źródłem wiedzy na temat historii lokalnych społeczności żydowskich w Polsce i Europie Wschodniej. Zawiera informacje na temat synagog, cmentarzy i nagrobków żydowskich, mapy, informacje historyczne oraz tysiące zdjęć i nagrań. Muzeum POLIN i Muzeum Żydowskie w Oslo stworzyły razem wystawę wirtualną przedstawiającą migracje Żydów polskich do Norwegii.

Polscy Sprawiedliwi to projekt, którego celem jest przywracanie pamięci o Polakach, którzy ratowali Żydów w czasie Zagłady. Na stronie dostępna jest baza wywiadów, filmów, historii pomocy oraz pięć nagrodzonych wystaw wirtualnych.

Żydowska Warszawa to platforma edukacyjna o przeszłości i teraźniejszości warszawskiej społeczności żydowskiej. Składa się na nią m.in. aplikacja mobilna i multimedialny komiks dla uczniów.

• 4,6 miliona sesji w internecie

IV. Inne projekty

Biografie rzeczy. Muzeum POLIN wykorzystuje wywiady ze świadkami historii i kolekcję darów do tworzenia wystaw, publikacji i materiałów edukacyjnych. Wystawa Biografie rzeczy, prezentująca dary dla Muzeum oraz historie tych, którzy je ofiarowali, miała na celu zaprezentowanie żydowskiego dziedzictwa jako integralnej części polskiej pamięci zbiorowej. Odwiedziło ją 20 000 osób.

Projekt historii mówionej. We współpracy z norweskim Centrum Badań nad Zagładą i Mniejszościami Religijnymi Muzeum POLIN przeprowadziło 200 wywiadów z przedstawicielami mniejszości religijnych i narodowych z Polski i Norwegii. Na bazie nagranego materiału powstało 35 filmów edukacyjnych.

Miasto skazanych. 2 lata w warszawskim getcie. W 2014 Muzeum POLIN wydało książkę Miasto skazanych, 2 lata w warszawskim getcie zawierającą wspomnienia, sztuki teatralne i wiersze pisane w czasach Zagłady przez parę znanych pisarzy i satyryków polskiego teatru: Jerzego Jurandota i Stefanię Grodzieńską.

***

W ramach programu Żydowskie dziedzictwo kulturowe planujemy kontynuację większości wymienionych projektów, a także nowe inicjatywy takie jak międzynarodowa konferencja Żydowskie dziedzictwo kulturowe. Projekty, metody, inspiracje. Program ma zapewnione finansowanie do 30 kwietnia 2017 r.

Wsparcie udzielone z funduszy norweskich i EOG przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię

www.eeagrants.org, www.norwaygrants.org 
Więcej o projekcie „Żydowskie dziedzictwo kulturowe”