Spektakl

GOLEM – słuchowisko

Jerzy Trela - aktor - przy mównicy.
fot. Magda Starowieyska

Golem – bohater masowej wyobraźni, według jednej z legend stworzony na wschodzie Polski przez rabina Eliasza z Chełma. Jego postacią inspirowali się Isaac Bashevis Singer, Terry Pratchett, Andrzej Sapkowski a także Gustav Meyrink – twórca fantastyki grozy i znawca kabały. Na podstawie jego powieści Krzysztof Czeczot przygotował specjalnie na Made in POLIN spektakl–słuchowisko. W roli narratora wystąpi Jerzy Trela.

 

Golem – sztuczny człowiek, pozbawiona duszy istota żywa, której stworzenie jest ukoronowaniem mistycznego rytuału, zgłębieniem ezoterycznej wiedzy. Według najbardziej znanej legendy golem został ulepiony w Pradze przez urodzonego w Poznaniu rabina Jehudę Löw ben Bezalela. Miał bronić czeskich Żydów przez atakami gojów, ale nieoczekiwanie zwrócił się przeciwko swoim panom. Według innej wersji twórcą glinianego człowieka był rabin Elias z Chełma na wschodzie Polski i to tam rozegrała się historia, którą zapisał później i rozpropagował Jakub Grimm.

Do motywu golema odwoływali się liczni twórcy, łącząc żydowski mistycyzm z wpływami ich własnej kultury i duchem epoki. W powieści Mary Shelley golem stał się monstrum stworzonym przez naukowca Wiktora Frankensteina, u Stanisława Lema - sztuczną inteligencją, w filmie Szulkina - metaforą przemocy systemu komunistycznego. Za sprawą artystycznych przekształceń i zapożyczeń golem wszedł na stałe do współczesnej popkulturowej mitologii.

Jednym z najwybitniejszych dzieł powołujących do golema życia jest powieść goja Gustava Meyrinka, twórcy fantastyki grozy i znawcy kabały, uznawanego za prekursora surrealizmu i powieści egzystencjalnej. Pisarza, którym inspirowali się Franz Kafka i Bruno Schulz. Przekładu „Golema” na język polski dokonał Antoni Lange – pisarz i mistyk żydowskiego pochodzenia.

KRZYSZTOF CZECZOT

Aktor, dramaturg i reżyser, absolwent PWSFTviT w Łodzi. Jest autorem kilku dramatów, słuchowisk radiowych, libretta operetki „Piękna Helena”. Na festiwalu Prix Europa w Berlinie otrzymał prestiżową nagrodę Best European Radio Drama of the Year 2013 za słuchowisko „Andy”, pierwsze takie wyróżnienie w historii Polskiego Radia. W roku 2015 zrealizował dla Muzeum POLIN w Warszawie instalację dźwiękową na podstawie „Przemiany" F. Kafki z Robertem Więckiewiczem w roli głównej. Obecnie realizuję słuchowisko BIBLIA AUDIO.

JERZY TRELA

Aktor teatralny, telewizyjny i filmowy, absolwent krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej, współtwórca Teatru STU – jednej z najciekawszych scen niezależnego teatru studenckiego, od 1970 do 2014 roku związany ze Starym Teatrem w Krakowie, w latach 1998-2000 występował na scenie Teatru Narodowego. W spektaklach Jerzego Jarockiego, Konrada Swinarskiego, Andrzeja Wajdy, Kazimierza Kutza i Krystiana Lupy zbudował role należące do największych osiągnięć polskiego aktorstwa. Ma w swoim dorobku ponad 140 ról w Teatrze TV. Wykłada na krakowskiej PWST.

  • 23 października, godz. 18.00, audytorium, wstęp wolny, obowiązuje rezerwacja