Ktoś przypina do ubrania Tadeusza Mazowieckiego papierowego żonkila.
Fot. Muzeum Historii Żydów Polskich

Spotkajmy się w muzeum

Programy dla szkół

Oferta dla szkół realizowana w ramach programu Żydowskie dziedzictwo kulturowe obejmuje edukację historyczną i obywatelską. Składają się nań warsztaty, spotkania z ocalałymi z Zagłady i ratującymi – Sprawiedliwymi, filmy, publikacje i mate­riały dydaktyczne dostępne online oraz programy doskonalenia zawodowego dla nauczycieli.

Zdecydowana większość programów dla szkół i nauczycieli odwołuje się do wystawy sta­łej Muzeum POLIN, będącej multimedialną po­dróżą przez tysiącletnią historię Żydów polskich. Zajęcia koncentrują się na kulturze i historii ży­dowskiej, które traktowane są jako integralna część dziedzictwa Polski. Wszystkie zajęcia dla szkół były dostosowane do podstawy progra­mowej i bezpłatne, co umożliwiło dostęp do nich dzieciom i młodzieży ze środowisk defaworyzo­wanych. Niektórym spośród nich muzeum zaofe­rowało również transport. Dodatkowo kilka szkół wzięło udział w polsko-norweskim programie wymiany uczniów, organizowanym we współpra­cy z The Falstad Memorial and Center for Human Rights z Norwegii.

Również we współpracy z The Falstad Center prowadzone były międzynarodowe warsztaty dla edukatorów. W ramach programów dosko­nalenia zawodowego Muzeum POLIN zorganizo­wało liczne kursy, seminaria i konferencje skiero­wane do nauczycieli, umożliwiające im dogłębne poznanie wystawy stałej i środków dydaktycz­nych, takich jak największe na świecie archiwum wideo relacji świadków historii XX wieku. Utwo­rzona została grupa Ambasadorów – nauczycieli i metodyków z całej Polski, stale współpracują­cych z muzeum, którzy recenzują i współtworzą program edukacyjny muzeum oraz są jego lokal­nymi partnerami.

Z myślą o środowisku oświatowym, Muzeum POLIN wydało książkę 1000 lat historii Żydów Polskich. Podróż przez wieki autorstwa Roberta Szuchty, grę planszową POLIN oraz kalendarz nauczyciela z opisami świąt żydowskich. Stwo­rzona została również wirtualna baza materiałów dydaktycznych. Z 408 badanych nauczycieli, od­biorców newslettera Muzeum POLIN, 92% włącza do programu prowadzonych przez siebie zajęć tematy związane z historią i kulturą polskich Ży­dów, zaś 46% wykorzystuje muzealne materiały dydaktyczne na lekcjach.

Ogromną popularnością cieszyły się filmy prze­znaczone dla szkół – emitowane w Interne­cie i telewizji publicznej. Dwie filmowe lekcje Opowieść o Żydach polskich transmitowane na żywo do szkół z wystawy stałej tuż przed jej otwarciem w październiku 2014 roku, zostały wyróżnione w plebiscycie Wydarzenie Historycz­ne Roku. W związku z 73. rocznicą wybuchu po­wstania w getcie warszawskim muzeum wypro­dukowało film Nie było żadnej nadziei. Powstanie w getcie warszawskim 1943, w którym połączono fragmenty relacji świadków historii z filmem ani­mowanym, opowiadającym o przygotowaniach do powstania i jego przebiegu.

Akcja społeczno-edukacyjna Żonkile

Głównym celem akcji Żonkile jest podnoszenie wśród Polaków świadomości społecznej powstania w getcie warszawskim. Jej organizacja jest możliwa dzięki zaangażowaniu kilkuset wolontariuszy, którzy w rocznicę wybuchu powstania, 19 kwietnia, prze­kazują przechodniom na ulicach Warszawy papiero­we żonkile i ulotki informacyjne. Tego samego dnia w setkach szkół w Polsce odbywają się specjalne lekcje poświęcone tamtym wydarzeniom historycz­nym. W akcję włączają się prezenterzy telewizyjni, politycy i znane osoby ze świata kultury.

Akcja społeczno-edukacyjna Żonkile zosta­ła pierwszy raz zorganizowana w 2013 roku jako część obchodów 70. rocznicy powstania w get­cie warszawskim. Akcja była odpowiedzią na wciąż małą wiedzę o powstaniu wśród Polaków. Dlaczego żonkile? Symboliczne wykorzystanie żonkila nawiązuje do historii Marka Edelmana – jednego z przywódców powstania w getcie war­szawskim. Co roku przed rocznicą otrzymywał te kwiaty od anonimowego nadawcy. Składał je w rocznicę powstania pod Pomnikiem Bohate­rów Getta, który znajduje się naprzeciw Muzeum POLIN.

W latach 2014–2017 akcja Żonkile była prowa­dzona w ramach projektu Żydowskie dziedzic­two kulturowe. Co roku angażowały się w nią tysiące wolontariuszy oraz uczniów i nauczycieli z całej Polski. 19 kwietnia kilkuset przeszkolonych przez POLIN wolontariuszy wychodziło na ulice Warszawy, rozdawało przechodniom papierowe żonkile oraz opowiadało o getcie i powstaniu. Wolontariusze wysoko oceniali możliwość zaan­gażowania w akcję: 93% badanych deklarowała chęć ponownego wzięcia udziału, zaś 87% po­zytywnie oceniała przydatność szkoleń (badanie ankietowe 240 osób z 2016 roku).

W ramach akcji Żonkile dystrybuowane są też materiały dydaktyczne dla nauczycieli, którzy wykorzystują je do poprowadzenia specjalnych lekcji i realizacji projektów edukacyjnych. W re­alizację projektów włączają się też biblioteki z całego kraju.

Akcji towarzyszy ogromna kampania w mediach oraz kampania informacyjna w przestrzeni miej­skiej Warszawy. Włączają się w nią również władze państwowe i lokalne, wiele instytucji kultury i sztuki oraz ośrodków naukowych. Wspiera ją większość organizacji żydowskich. Partnerzy pro­wadzą np. punkty dla wolontariuszy i pomagają w dystrybucji żonkili i materiałów edukacyjno- -informacyjnych.

Włączają się w nią też społeczne autorytety i gwiazdy. Wśród ambasadorów akcji było wiele znanych osób ze świata kultury, m.in. aktorki Maja Ostaszewska i Magdalena Cielecka, reżyserka Agnieszka Holland, ksiądz katolicki i dziennikarz Adam Boniecki czy supermodelka Anja Rubik. 19 kwietnia w większości polskich stacji telewizyj­nych prezenterzy noszą papierowe żonkile.

Wsparcie udzielone z funduszy norweskich i EOG przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię

 

www.eeagrants.orgwww.norwaygrants.org 
Więcej o projekcie „Żydowskie dziedzictwo kulturowe”