Spotkajmy się w muzeum
Programy dla szkół
Oferta dla szkół realizowana w ramach programu Żydowskie dziedzictwo kulturowe obejmuje edukację historyczną i obywatelską. Składają się nań warsztaty, spotkania z ocalałymi z Zagłady i ratującymi – Sprawiedliwymi, filmy, publikacje i materiały dydaktyczne dostępne online oraz programy doskonalenia zawodowego dla nauczycieli.
Zdecydowana większość programów dla szkół i nauczycieli odwołuje się do wystawy stałej Muzeum POLIN, będącej multimedialną podróżą przez tysiącletnią historię Żydów polskich. Zajęcia koncentrują się na kulturze i historii żydowskiej, które traktowane są jako integralna część dziedzictwa Polski. Wszystkie zajęcia dla szkół były dostosowane do podstawy programowej i bezpłatne, co umożliwiło dostęp do nich dzieciom i młodzieży ze środowisk defaworyzowanych. Niektórym spośród nich muzeum zaoferowało również transport. Dodatkowo kilka szkół wzięło udział w polsko-norweskim programie wymiany uczniów, organizowanym we współpracy z The Falstad Memorial and Center for Human Rights z Norwegii.
Również we współpracy z The Falstad Center prowadzone były międzynarodowe warsztaty dla edukatorów. W ramach programów doskonalenia zawodowego Muzeum POLIN zorganizowało liczne kursy, seminaria i konferencje skierowane do nauczycieli, umożliwiające im dogłębne poznanie wystawy stałej i środków dydaktycznych, takich jak największe na świecie archiwum wideo relacji świadków historii XX wieku. Utworzona została grupa Ambasadorów – nauczycieli i metodyków z całej Polski, stale współpracujących z muzeum, którzy recenzują i współtworzą program edukacyjny muzeum oraz są jego lokalnymi partnerami.
Z myślą o środowisku oświatowym, Muzeum POLIN wydało książkę 1000 lat historii Żydów Polskich. Podróż przez wieki autorstwa Roberta Szuchty, grę planszową POLIN oraz kalendarz nauczyciela z opisami świąt żydowskich. Stworzona została również wirtualna baza materiałów dydaktycznych. Z 408 badanych nauczycieli, odbiorców newslettera Muzeum POLIN, 92% włącza do programu prowadzonych przez siebie zajęć tematy związane z historią i kulturą polskich Żydów, zaś 46% wykorzystuje muzealne materiały dydaktyczne na lekcjach.
Ogromną popularnością cieszyły się filmy przeznaczone dla szkół – emitowane w Internecie i telewizji publicznej. Dwie filmowe lekcje Opowieść o Żydach polskich transmitowane na żywo do szkół z wystawy stałej tuż przed jej otwarciem w październiku 2014 roku, zostały wyróżnione w plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku. W związku z 73. rocznicą wybuchu powstania w getcie warszawskim muzeum wyprodukowało film Nie było żadnej nadziei. Powstanie w getcie warszawskim 1943, w którym połączono fragmenty relacji świadków historii z filmem animowanym, opowiadającym o przygotowaniach do powstania i jego przebiegu.
Akcja społeczno-edukacyjna Żonkile
Głównym celem akcji Żonkile jest podnoszenie wśród Polaków świadomości społecznej powstania w getcie warszawskim. Jej organizacja jest możliwa dzięki zaangażowaniu kilkuset wolontariuszy, którzy w rocznicę wybuchu powstania, 19 kwietnia, przekazują przechodniom na ulicach Warszawy papierowe żonkile i ulotki informacyjne. Tego samego dnia w setkach szkół w Polsce odbywają się specjalne lekcje poświęcone tamtym wydarzeniom historycznym. W akcję włączają się prezenterzy telewizyjni, politycy i znane osoby ze świata kultury.
Akcja społeczno-edukacyjna Żonkile została pierwszy raz zorganizowana w 2013 roku jako część obchodów 70. rocznicy powstania w getcie warszawskim. Akcja była odpowiedzią na wciąż małą wiedzę o powstaniu wśród Polaków. Dlaczego żonkile? Symboliczne wykorzystanie żonkila nawiązuje do historii Marka Edelmana – jednego z przywódców powstania w getcie warszawskim. Co roku przed rocznicą otrzymywał te kwiaty od anonimowego nadawcy. Składał je w rocznicę powstania pod Pomnikiem Bohaterów Getta, który znajduje się naprzeciw Muzeum POLIN.
W latach 2014–2017 akcja Żonkile była prowadzona w ramach projektu Żydowskie dziedzictwo kulturowe. Co roku angażowały się w nią tysiące wolontariuszy oraz uczniów i nauczycieli z całej Polski. 19 kwietnia kilkuset przeszkolonych przez POLIN wolontariuszy wychodziło na ulice Warszawy, rozdawało przechodniom papierowe żonkile oraz opowiadało o getcie i powstaniu. Wolontariusze wysoko oceniali możliwość zaangażowania w akcję: 93% badanych deklarowała chęć ponownego wzięcia udziału, zaś 87% pozytywnie oceniała przydatność szkoleń (badanie ankietowe 240 osób z 2016 roku).
W ramach akcji Żonkile dystrybuowane są też materiały dydaktyczne dla nauczycieli, którzy wykorzystują je do poprowadzenia specjalnych lekcji i realizacji projektów edukacyjnych. W realizację projektów włączają się też biblioteki z całego kraju.
Akcji towarzyszy ogromna kampania w mediach oraz kampania informacyjna w przestrzeni miejskiej Warszawy. Włączają się w nią również władze państwowe i lokalne, wiele instytucji kultury i sztuki oraz ośrodków naukowych. Wspiera ją większość organizacji żydowskich. Partnerzy prowadzą np. punkty dla wolontariuszy i pomagają w dystrybucji żonkili i materiałów edukacyjno- -informacyjnych.
Włączają się w nią też społeczne autorytety i gwiazdy. Wśród ambasadorów akcji było wiele znanych osób ze świata kultury, m.in. aktorki Maja Ostaszewska i Magdalena Cielecka, reżyserka Agnieszka Holland, ksiądz katolicki i dziennikarz Adam Boniecki czy supermodelka Anja Rubik. 19 kwietnia w większości polskich stacji telewizyjnych prezenterzy noszą papierowe żonkile.
Wsparcie udzielone z funduszy norweskich i EOG przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię
www.eeagrants.org, www.norwaygrants.org
Więcej o projekcie „Żydowskie dziedzictwo kulturowe”